Tá/ …orð eru terningar, ið Guð kastar við

Fyrr enn skaldsøgan ger ryggin í føroyskum bókmentum, fara tær ikki av álvara at fáa fótin fyri seg, helt Christian Matras í einum blaðviðtali í hálvfjerðsárunum. Men fjøruti ár seinni er enn langt ímillum skaldsøgurnar, sum koma út og eru skrivaðar á føroyskum. Tær, sum nakar munur er í. Og uppaftur sjáldsamari er tað, at føroyskir høvundar seta sær fyri at skriva tríverk (ella triologiir).

27.01.2019
Sprotin
Bókaprát

Ein teirra er Carl Jóhan Jensen, tiltikin fyri bókina Ó-/søgur um djevulskap frá 2005. Í 2017 gav Carl Jóhan Jensen út skaldsøguna Sær/ ein fuglabók av gloymsku.

Evnið í teirri bókini var burturferð og afturkoma. Hon var um eitt kvinnulív. Uppvaksin í Brekkugøtu í Havn um miðja farnu øld í einum hússetri av andligum og kensluligum mótsetningum setur ein ung kvinna sær fyri at finna seg aðrastaðni og kvitta við upprunan. Seint í hálvtrýssunum fer hon úr Føroyum og so við og við um tvey meginlond heilt suður í tað myrka hjartað í Afrika Kongo, áðrenn hon byrjar ta torføru ferðina heimaftur gjøgnum alt tað, hon hevur gloymt seg av við í útlegdini. Sær/ ein fuglabók av gloymsku er fyrsti partur av einum tríverki.

Annar partur er í gerð og kemur út til heystar. Henda nýggja bókin eitur Tá/ …orð eru terningar, ið Guð kastar við.

Bókin er ikki eitt framhald av teirri fyrru sum so, hóast hon fer fram í sama tíðarskeiði sum hin, t.e. frá beint undan seinna kríggi fram á summarið 1968. Nýggja bókin tekur upp somu temuni, men vendur viðgerðini við so at siga og hevur eitt øvut sjónarhorn.

Hetta er søgan um ein mann, sum ein kavaroksdag í mars 1937 kemur undan eini hálvgamlari einkju nógv ímóti hennara vilja. Okkara maður veksur upp hjá einkjuni saman við trimum eldri hálvsystkinum, eini systur og tveimum beiggjum. Tey búgva á eingjunum við ein føroyskan fjarðarbotn ikki langt frá eini niðurlagdari hvalastøð.

Eins og í Brekkugøtu er heimið á eingjunum eitt undarligt hússetur. Men synd at siga, at nakar útlongsul er í okkara manni, nökur trongd at kvitta við nakað. Tvørturímóti. Hann fer ongan veg úr fjarðarbotninum, hórar allar sínar dagar í og uttan um húsini hjá einkjuni, í einum tykisheimi, har tað, sum skilir millum veruligt og óveruligt, flákrar og skiftir í heilum eins og norðlýsi á náttarhimli. Kortini livir hann meining inn í sína jarðvist einki minni enn onnur, sín undurverda samanhang av mótsetningum.

Á Orði og tónum hóskvøldið 31. januar fer Carl Jóhan Jensen at lesa brot upp úr komandi bókini og greiða frá.     

27.01.2019
Sprotin
Bókaprát

Hevur tú hug at lesa fleiri greinir?