Samhugaprógvið er ein kollveltingarkend tøkni. Kanningar staðfesta, at tað er merkingarberandi samsvar millum andsamfelagsligan atburð og tað at vera máld ella máldur undir lágmarki á mátistokkinum hjá samhugapróvnum. Allir einstaklingar hava í boði at fara til próvtøku, og um royndin er staðin merkja seg í eina almenna protokoll hjá Sálarfrøðingafelagi Íslands og soleiðis prógva fyri samfelagnum, at tey eru álítandi. Oddafólk og ráðandi persónar hava noyðst at merkja seg, ein fyritøka fyri og onnur eftir velur at merkja seg, og nýggir býlingar spretta, har sum ómerkt ikki hava atgongd. 

Íslendska tjóðin er klovin, onnur helvtin vil hava tryggari samfelag, hin helvtin rættvíst samfelag. Høvuðspersónarnir í skaldsøguni Vetur, Oya, Ólavur og Tristan, hava øll noyðst at laga seg til tað nýggja siðalagið, og fyri framman er tjóðaratkvøða um, hvørt merkingarskylda skal vera lógarbundin.