Henda skaldsøgan, sum kom fyri fyrstu ferð út í 1952 undir heitinum Gerpla, verður vanliga mett sum Nobelvirðislønarbók Halldórs Laxness.

Søgan fer fram fyrst í 11. øld og fylgir tveimum gørpum, ið eru høvuðspersónar í íslendingasøguni, Fostbrøðrasøga, Torgeiri Hávarssyni og Tormóði kolbrúnarskaldi. Leikpallurin er Ísland, Grønland, Noregur, Svøríki, Danmørk, Ongland, Írland, Vallland og londini eystan fyri Eystrasalt, har norrønir menn ferðaðust, búleikaðust og fóru um við víkingalótum og garpabrøgdum.

Bókin viðger speirekandi hetjuímyndina og tey menniskju, ið vilja ráða og valda í hesum heimi, bæði átrúnaðarliga og verðsliga. Spjótini eru hvøss og stinga djúpt, og vit síggja okkara egnu samtíð speglast í fornøldini, ikki minst valdsharrarnar, ið trúgva treytaleyst á valdsmisnýtslu og harðskap og ræðast sítt egna fólk og ta megi, ið býr í almúguni, meira enn nakað annað.

Skrivihátturin er fornur, og Halldór Laxness kannaði gjølla tann leikpall, ið hann lýsir, við at lesa fornar bøkur og skjøl, og haraftrat nýtir hann í stóran mun munnligar samtíðarheimildir. Vit fáa eina øðrvísi og meiri livandi mynd av víkingatíðini enn søgubøkurnar hava lýst, við ávísum trúvirði, tí Authorin hevur sum fáur sett seg inn í miðaldarsøguna og fornsøgu okkara. Fyrst og fremst verður tó borðreitt við sannari list og sjáldsomum skrivikynstri, og Garpatáttur verður mettur at vera eitt av høvuðsbókmentaavrikunum í seinastu øld.
---