- Í søgunum hjá Sólrún Michelsen er vandi fyri, at ynskini ganga út
 
Í 2011 gav Sólrún Michelsen út stuttsøgusavnið "Rottan", har tað varð sagt frá einum gerandisumhvørvi, sum kanska ikki var so gerandis kortini. Samanrenningin av dagligdegi og einum farra av óhugna gjørdi, at søgurnar vóru ikki sørt skelkandi. Høvundurin vísti, at hon dugdi sjáldsama væl at lýsa vanlig fyribrigdir og veita lesaranum eina kenslu av, at hesi kanska ikki eru so vanlig kortini, at tað kanska búði okkurt skelkandi og ræðandi undir útsíðuni.

Tað er hetta sama hegni at handfara tað óunniliga, sum Sólrún Michelsen vísir í sínum nýggja søgusavnið "Morgunfrúa", har tey mangan avlagaðu viðurskiftini millum kvinnu og mann eru ein felags kjarni. Í tittulsøguni veit lesarin ikki frá byrjanini, hvat ið er gingið fyri seg. Gitir, at maðurin er komin fullur heim og hevur spýð úti á baðiverilsinum. Frásøgukvinnan fer til svimjing, og tað er her, at alt broytist. Nú gerst tað greitt, at tann ráðaríki maðurin er deyður. At síggja til smallin um, aftan á at kvinnan fyri fyrstu ferð hevur orðað sínar innastu tankar: "Hevði tú bara horvið".

Í hennara eygum hevur hann rátt fyri tí mesta, men nú hann er farin, er tað líka við, at hon saknar hann. Alt í hennara lívi hevur verið í mun til hann, men nú hevur hon eitt sindur ilt  við at fóta sær. Er í villareiði og kortini sum skrivað stendur: "Ein kraft brennur inni í henni".

Lesarin fær bara eitt vet av innliti í, hvat ið er gingið fyri seg, og tá ið søgan er av, situr hann við eini røð av ósvaraðum spurningum, sum bara gera søguna meiri áhugaverda. Tittulin spælir uppá, at manninum dámdi so væl blomstrini morgunfrúur, og at kvinnurnar, sum svimja á morgni, verða kallaðar nett tað sama.
 
Smágentan við fýra pápum
Í næstu søguni, "Summarið við Hallu" gongur kvinnan í søguni heima og ilskast javnan inn á óruddi í kamarinum hjá dóttrini. Men so fer hon bara út í urtagarðin, "og skjótt eru allir ótýdligir tankar burtur". Ein dagin kemur smágentan Halla á vitjan, og tað heldur hon á við dag um dag. Gentan er heldur órøkt, sigur seg hava fýra pápar og setur annars spurningar við alt. Í fyrstani eru vitjaninar hampiliga hugnaligar, men so møðist kvinnan av hallu og roynir at skáka sær undan henni. Men tað er ikki sum at siga tað, tí Halla er áhaldandi og ikki von við vanligan fólkasið.

Tá ið summarið er av, hvørvur Halla líka so brádliga, sum hon kom. Nú saknar kvinnan gentuna og samanber kensluna, tá ið ein próvroynd vísir, at tú ikki vart við barn kortini. Kenslan av eini lítlari sorg. Sum í tí undanfarnu søguni - og í ævintýrum - skalt tú ansa tær, hvat tú ynskir. Tað kann nevniliga henda, at tað gongur út.
 
Fantastiqueog fantasy
Sólrún Michelsen og Katrin Ottarsdóttir minna viðhvørt um hvørja aðra í teirra skriving. Báðar taka ofta støði í gerandisdegnum, men snara tíðum hesum á, so hann verður alt annað enn gerandisligur. Tað er kortini tann munurin millum tær báðar, at ímeðan Katrin javnan skrivar í tí hevdini, sum av Tzvetan Todorov verður skírd "fantastique", t.e. fantastiskar søgur, so skrivar Sólrún ofta "fantasy". Munurin á fantastiskum søgum og fantasy er, at í teimum fyrru ert tú í iva, um tað sum gongur fyri seg er veruleiki ella dreymur, tað ert tú ikki í tí seinna førinum. Fantasyer er eitt tekstaslag, sum ferðast í einum tíðarleysum og ævintýrkendum heimi. Avmarkingin í mun til science-fictioner, at tað lítið og einki verður gjørt burtur úr tøkni. Lesarin verður fluttur inn í ein heim, hvørs fyritreytum hann bara má taka við.

Í savninum "Morgunfrúa" eru tvær søgur, sum tú uttan at himprast kanst skíra fantasy.Onnur er "Alma", har kona frásøgumannin er rýmd frá honum, og hann hevur tí havt  fyri neyðini at grava hjartað hjá sær niður í urtagarðinum. Somuleiðis eina rottu í búri. Tá ið veturin er av, grevur hann hjartað upp aftur og heingir tað um hálsin. Rottan kemur eisini undan aftur kavi á lívi. Líðandi broytist rottan, fer at vaksa, og kroppurin minnir hann um konuna Almu. Endin á søguni er óumberligur, so her ferðast høvundurin eisini í nánd av horror.

Í hinari søguni av hesum slagnum, "Krossurin", orkar maðurin ikki fyri konuni, og hann hevur bestan hugin at rýma. Hann fer til gongu út í eitt óveruligt landslag, har nógvir møguleikar standa honum í boði. At enda velur hann at fara aftur til konuna og gerandisdagin - ella "almindeligheden", sum William Heinesen kallar tað í sínum bókum.

Ein fantastisk søgu, "Sunnudagur", er eisini við í savninum, har ein ung, egoistisk kvinna er móð av tí lítla soninum hjá manninum, sum hon livir saman við. Tá ið tveir mans royna at skræða taskuna úr hondini á henni, er hon klár yvir, at hon antin má sleppa taskuni ella tí lítla dreinginum, sum hon heldur í hinari hondini. Tá ið hon kemur til hús, hevur hon taskuna við sær.
 
Hevnd og list
Hjúnarfelagarnir í søgunum hava tað einki serligt saman, fyri at siga tað pent. Tað gongur í flestu førum als ikki millum mann og konu, og ofta er endin antin slit ella hjúnini skjølka seg fram í eini áhaldandi, knarrandi illstøðu. Soleiðis er í "Skógvaeskjan", sum sigur frá, hvussu alt er blivið, og hvussu tað kanska kundi verið, um frásøgukvinnan hevði borið seg øðrvísi at móti eini vinkonu í ungdómsárunum. Hetta fyllir nógv í hennara huga, men tá ið hon eftir mong ár møtir fyrrverandi vinkonuni á gøtuni, kennir hendan hana ikki aftur.

"Hitin" fortelur um kvinnu í skiftisárum, har maðurin er rýmdur til eina aðra, og alt er eitt sindur dapurt, til tað í endanum kemur vend í. Ein nakað líknandi søgugongd er í "Listin", har ein stjóri er ónærisligur móti teimum kvinnum, sum arbeiða fyri hann, og eru tær ikki honum til vildar, koma tær á svartalista og fáa aldrin arbeiði aftur. Okkara kvinna dugir kortini at hevna seg.

"Áin" líkist eitt sindur frá og er mest at kalla ein sorgblíður minnisstubbi, har tað verður gjørt lesaranum greitt, at tú kanst kaga inn í tað, sum einaferð var, men inn aftur slepst ikki. Seinasta søgan "Heiður" líkist eisini frá, tí her hevur tann gamla rithøvundakvinnan havt eitt eydnusamt samlív við manninum. Nú er hon einsamøll, men er líka við at fara upp í lívið aftur, tá ið hon fær eina stóra mentanarvirðisløn. Hon gerst kortini greið yvir, at í veruleikanum gáar eingin um hana, og hon krógvar seg aftur inni í sínum egna beiskleika. Lýsingin av skaldakvinnuni - hóast stór frávik - fekk meg at hugsa um Ebbu Hentze. Søgan kann annars lesast sum bílæt av einari kvinnu, sum hevur offrað lívið fyri listina.
 
Fleiri spurningar enn svar
Søgurnar hjá Sólrún Michelsen eru allar góðar, men eg haldi at eitt nú "Morgunfrúa", "Alma", "Sunnudagur" og "Heiður" skara framúr. Tað, sum er eyðkent fyri hesar, er, at tær vekja fleiri spurningar í lesaranum, enn tær geva honum svar. Hetta koyrir undir, at tú mást lesa umaftur fyri bara at fáa eina hóming avsamanhanginum.

Skemt er ikki akkurát tað, sum eyðkennir søgurnar, men stuttligar myndir og orðingar stinga seg nú og tá upp. Aftrat hesum koma stak speiskar viðmerkingar javnan fyri, soleiðis at lesarin næstan hveppir seg, tí hann heldur tær níta í so fast. Tað er at fegnast um, at høvundurin dugir so væl at greina fólk og hendingar, og síðani at seta hesi á pall til fragd og ræðslu fyri okkum lesarar.
 
Sólrún Michelsen: Morgunfrúa. Stuttsøgur. Kápa og umbrot: Sára Mikkelsen. Sprotin. 172 bls.