Brot úr røðu, ið Jon Fosse helt fyri norksa krúnsprinsinum – í 2008.

Tað eru fleiri enn vinmaðurin frá lestrartíðini, sum tykjast halda, at mong tungumál, serliga tey minnu, eru dømd til at lúta í stríðnum við tey størru málini, eitt slag av darwinistiskum stríði, har norska bókmálið tekur kvørkratak um tað nýnorska málið og heldur so fram, til tað at enda bara er eitt mál eftir, til dømis enskt. Og tað, halda tey vera tað besta, sum kann henda.

Eg haldi hetta vera eina ræðandi hugsan, nakað sum hugsanin um, at tað at enda bara skuldi verið eitt slag av fugli, latið okkum siga másin, ella bara eitt slag av trøum, latið okkum siga grann.

Tey eru, sum halda, at tað er nóg mikið við mása og grann – men í dag eru vit komin saman í túninum hjá einum, sum helt, at meira átti at finnast til, og sum sá, at innan fyri økið við norðurlandamálum var ikki bara svenskt og danskt, men eisini norskt, og sum sá, at norskt hevði líka sjónlig sermerki sum danskt og svenskt. Norskt hevði bara ikki fingið eitt savnandi snið í skrift. Og tað verkevnið tók Ivar Aasen á sínar herðar, ikki tí at norskt er betri enn danskt ella svenskt, men tí at eisini norskt mál er til - í tí ríka margfeldinum av fuglum, av trøum, og av tungumálum.

Ivar Aasen brúkti lív sítt til at fjølga um málmargfeldið í heiminum og gjørdi, at ein nýggj grein nú er komin við á máltræið, tann norska greinin.

Í dag verður eitt nýtt túntræ gróðursett, ein bjørk, í Aasen-túninum. Gamla træið fúnaði, men burtur úr tí, sum eftir var, kom eitt nýtt træ, í ætt við tað gamla, so at gamalnorskt hvarv, men í ætt við tað kundi so nýnorskt koma.

Mongum tykir, at tað týdningarmesta við nýnorskum er, at tað hevur borið í sær eina norsking av ríkismálinum, so at tað nú kann kallast norskt, og ikki danskt-norskt, ið hvussu er haldi eg meg nú kunna siga, at til er eitt norskt skriftmál, við tveimum frábrigdum, nýnorskum og bókmáli.

Tað kundi ein ikki siga fyri tvey hundrað árum síðan, um tað mundið mátti ein nýta danskt. Og tað er sjálvsagt, at tann, sum má nýta eitt mál, ið hann ella hon ikki dugir til fulnar, annaðhvørt danskt, sum tað var, ella enskt, sum tað er, fær ikki málborið seg so greitt og frítt sum á sínum egna máli.